download het volledige jaarverslag 2009 (pdf)

Opzet onderzoek en doelstellingen

Om een beter inzicht van de diversiteit te krijgen is een gestructureerd onderzoek noodzakelijk. Dit is mogelijk door elke week 1maal een nachtvlinderval op een vaste plaats te plaatsen en de gegevens te verzamelen.
Dit is een statistisch verantwoorde methode en de verkregen resultaten kunnen dan vergeleken worden met die van de volgende jaren. Door deze opzet kunnen eventuele conclusies over bijvoorbeeld de diversiteit worden getrokken.

Deze onderzoeken worden in samenwerking met Natuurpunt toegevoegd aan het  “Nachtvlindermeetnet”.

Met het nachtvlindermeetnet wil Natuurpunt lange tijdsreeksen opbouwen van (macro-) nachtvlinderwaarnemingen. Ook trachten ze na te gaan welke verschillen in soortendiversiteit er zijn tussen bijv. agrarische  en natuurlijke landschappen.

Hiervoor worden op heel wat locaties in Vlaanderen (veelal in tuinen) op regelmatige basis nachtvlinders gevangen op een gestandaardiseerde methode (met een skinnerval). Alle soorten worden nauwkeurig gedetermineerd, en met het precieze aantal genoteerd en ingevoerd. Een projectscherm op het invoerportaal waarnemingen.be fungeert hier als meldpunt.

Gebruikte vangmethoden

Als  vlinderval wordt een Jacobs-skinnerval  met een 125W HPL-lamp gebruikt.

Deze val bestaat uit een kwikdamplamp met daaronder een trechter gevormd door twee schuine  plexiglazenplaten. Onder de doorzichtige platen staan eierkartons zodat de vlinders er tot rust kunnen komen.

Resultaten

In 2009 werden de eerste waarnemingen pas vastgelegd in april. Het is de bedoeling de volgende jaren deze waarnemingen te starten van begin maart.

Dit jaar werd er over een periode april – oktober, 27 waarnemingsdatum vastgelegd; met als resultaat  3567 nachtvlinders.

• 176 soorten macronachtvlinders (waarvan 5 zeldzame soorten)
  • Bosbesbruintje (Macaria brunneata)
  • Sneeuwbeer (Spilosoma urticae)
  • Kajatehoutspanner (Pelurga comitata)
  • Koekoeksbloemspanner (Perizoma affinitata )
  • Paddenstoeluil (Parascotia fuliginaria)
• 67 soorten micronachtvlinders

De waarnemingen werden vooral gericht op de macronachtvlinders, vandaar het lage micro nachtvlinders  soortenaantal.

Er waren ook een aantal bijvangsten: meikever, zwarte doodgraver, zweefvliegen, vliegen, muggen, langpootmuggen, gaasvliegen, kokerjuffers, sluipwespen en andere keversoorten.

vervolg veldonderzoek

De gevolgde methodiek en bijhorende vangstresultaten geven een beter inzicht in de diversiteit in het gebied aan de watergang te Sint-Gillis-Waas.

We zien de dit jaar waargenomen soorten rijkdom dan ook als basis voor verder onderzoek de volgende jaren.

Dankwoord

Mijn dank gaat uit naar Natuurpunt Waasland-Noord voor de aangeboden mogelijkheid om dit onderzoek naar nachtvlinders te kunnen bewerkstelligen.  Dit via de aankoop van een Jacobs-Skinnerval.

Ook bedank ik Hugo De Beuckeleer voor de opleiding en hulp bij het determineren en het maken van foto’s.

auteur -  Dirk Baert